Sadaka-i cariye; kişinin, ölümünden sonra da kendisine sevap kazandıracağı sadaka çeşididir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) bir hadis-i şerifte sadaka-i cariyeyi şöyle açıklamıştır: “İnsan ölünce üç şey dışında ameli kesilir. Sadaka-i câriye yani faydası kesintisiz devam eden hayır, kendisinden faydalanılan ilim ve kendisine dua eden hayırlı evlat.” (Müslim, Vasiyye, 14.)
“Sadakaların en büyüğü” olarak adlandırılan sadaka-i cariye, kişinin dünya hayatında işlediği hayırlı bir amelin, kendisine ahirette sürek olarak sevap kazandırması anlamına gelir. Sadaka-i cariye tek çeşit bir amel değildir. Birçok hayır, sadaka-i cariye kapsamında değerlendirilir.
Sadaka-i cariye cinsinden sayılan ameller için “devamlı olarak istifade edilen iyilik” denilebilir. Örneğin bir cami yaptırmak, burada sürekli olarak cemaatle namaz kılınmasına, dualar edilmesine, Kur’an-ı Kerim okunmasına, tesbih çekilmesine vb. vesile olduğu için sadaka-i cariyedir. Cami yaptıran kişinin vefat etmesi, caminin yok olması anlamına gelmediği için burada işlenen her hayırlı iş sadaka yapan kişiye sevap kazandırır.
Çeşme yaptırmak, su kuyusu açtırmak da sadaka-i cariyeye örnek olarak verilebilir. Bu çeşmeden istifade edildikçe, çeşmeyi yaptıran kişi ölmüş dahi olsa sevap kazanır. Yol, okul, hastane vb. yaptırmak, ağaç/fidan dikmek ve toplumun istifade edeceği ilmi eserler ortaya koymak da sadaka-i cariyedir.
Sadaka-i cariyenin en önemli noktası, yapılan hayırlı bir amelin hem kişisel hem de toplumsal anlamda fayda sağlamasıdır. Dinimiz İslam, ihtiyaç sahiplerine yardımcı olmayı emreder. Bununla birlikte topluma faydalı olmak, toplumsal refahı sağlamak da İslam’ın tavsiyeleri arasındadır. Sadaka-i cariye bu iki önemli emir ve tavsiyeyi (ihtiyaç sahiplerine yardım etmek, topluma fayda sağlamak) cem eden bir sadakadır.
Sadaka-i cariye sadece maddi yardımları değil manevi yardımları da kapsar. Örneğin, mesleğini hakkı ile yapan bir öğretmen, geleceğin hayırlı bir şekilde inşa edilmesinde öncü olacak bir talebe yetiştirdiğinde ve talebesi toplum için hayırlı bir iş yaptığında, öğretmen vefat etmiş olsa bile bu hayırlı işten sevap kazanır. Bu bakımdan, bir hafızın yetişmesine vesile olmak da sadaka-i cariyedir.
Kişinin isteği ile gerçekleştirilen ve nafile ibadetler arasında zikredilen sadaka, birçok sorunun çözülmesine, toplumsal eşitliğin sağlanmasına ve ihtiyaçların giderilmesine vesile olur.
Yaklaşık yarım asra dayanan çalışmalarımızın büyük birçoğu sadaka-i cariye hükmündendir:
• Hafızlık ve İslami ilimler talebesi yetiştirmek
• Su kuyusu açmak
• Cami, mescid, külliye inşa etmek
• Bir yetime, kendisini idare edebilecek yaş ve duruma gelene kadar hami olmak
Sizler de derneğimizin çalışmalarını inceleyebilir, sadaka-i cariye cinsinden yapacağınız bir hayır ile vefatınızın ardından dahi hayır işlemeye devam edecebilirsiniz.
